آروغ زدن و سرطان معده
آروغ زدن یکی از واکنش‌های طبیعی بدن برای خارج کردن هوای معده است و در بیشتر موارد پدیده‌ای کاملاً بی‌ضرر محسوب میشود. این عمل پس از خوردن غذا، نوشیدنی‌های گازدار یا صحبت کردن در حین غذا خوردن اتفاق می‌افتد. با این حال، زمانی که آروغ زدن به صورت مکرر، غیرقابل کنترل یا همراه با علائم دیگر گوارشی مانند درد معده، نفخ، تهوع، کاهش وزن یا احساس سیری زودرس ظاهر میشود، میتواند نشانهای هشداردهنده از وجود مشکلی جدی‌تر در دستگاه گوارش باشد.
سرطان معده در مراحل اولیه بدون علامت است یا با علائمی مبهم بروز می‌کند. یکی از این علائم میتواند آروغ زدن مکرر و مزمن باشد، به خصوص اگر فرد از قبل چنین تجربه‌ای نداشته یا شدت و دفعات آروغ زدن افزایش یافته باشد. این اتفاق ممکن است به دلیل اختلال در عملکرد معده، تجمع گازهای غیرطبیعی یا فشار تومور بر بخش‌های مختلف دستگاه گوارش رخ دهد.
البته باید تأکید کرد که در اغلب موارد، آروغ زدن نشانهای از مشکلات ساده‌تری مانند ریفلاکس معده، سوءهاضمه یا بلع هوای زیاد است. ولی وقتی این علامت در کنار نشانه‌هایی از جمله کاهش اشتها، خستگی مزمن، استفراغ خونی یا وجود خون در مدفوع ظاهر شود، بررسی‌های دقیق‌تری مانند آندوسکوپی و آزمایش‌های تشخیصی لازم است تا احتمال بیماری‌های خطرناکی مثل سرطان معده بررسی شود.
دلایل آروغ زدن بیش از حد
در ادامه به بررسی دلایل آروغ زدن بیش از حد می‌پردازیم.
بلعیدن بیش از حد هوا (آئروفاژی)
یکی از رایج‌ترین دلایل آروغ زدن بیش از حد، بلعیدن ناخواسته‌ی هوا هنگام غذا خوردن، صحبت کردن، جویدن آدامس یا نوشیدن با نی است. این هوا که وارد معده میشود، با ایجاد فشار بدن از طریق آروغ زدن تلاش می‌کند تا آن را خارج کند.
مصرف نوشیدنی‌های گازدار و غذاهای نفاخ
برخی از نوشیدنی‌ها از جمله نوشابه، ماءالشعیر و آب گازدار حاوی گاز کربنیک میباشند که به صورت مستقیم وارد معده شده و حجم زیادی از گاز را در معده ایجاد می‌کنند. همچنین مصرف غذاهایی مانند کلم، لوبیا، نخود، پیاز و غذاهای چرب و سرخ کرده نیز فرایند هضم را دشوار کرده و موجب تجمع گاز و آروغ زدن می‌شوند.
ریفلاکس معده به مری (GERD)
در این بیماری شایع، اسید معده به سمت مری بازمی‌گردد و به دلیل تحریک بافت‌های مری و اختلال در عملکرد دریچه پایین مری، فرد ممکن است دچار آروغ زدن‌های مکرر همراه با سوزش سر دل، احساس تلخی در دهان یا آروغ‌های ترش‌مزه شود.
گاستروپارزی یا کندی تخلیه معده
در این وضعیت، معده به درستی و با سرعت مناسب تخلیه نمی‌شود که اغلب در افراد دیابتی یا دارای اختلالات عصبی دیده میشود. این فرایند، غذا و گاز برای مدت طولانی‌تری در معده باقی نگه داشته که منجر به نفخ، تهوع، احساس پری و در نهایت آروغ زدن زیاد میشود.
زخم معده یا التهاب معده (گاستریت)
وجود زخم یا التهاب در لایه داخلی معده باعث اختلال در عملکرد طبیعی گوارش و افزایش گاز در معده میشود. در این حالت، آروغ زدن اغلب با درد یا سوزش معده، تهوع و بوی نامطبوع همراه است. از جمله، زمانی که معده خالی است یا فرد مواد تحریک کننده مانند قهوه، غذاهای تند یا داروهای ضدالتهاب مصرف کرده باشد.
عفونت معده با باکتری هلیکوباکتر پیلوری
این باکتری شایع که در بسیاری از موارد بدون علامت است، میتواند باعث زخم معده، التهاب مزمن یا سوءهاضمه شود و یکی از نشانههای رایج آن آروغ‌های مکرر، بوی بد دهان، احساس سیری زودرس و درد در قسمت فوقانی شکم است. در صورت شک به این باکتری، بررسی‌های آزمایشگاهی از جمله تست تنفسی یا آندوسکوپی توصیه میشود.
علائم مشترک بین آروغ زدن زیاد و سرطان معده
همانطور که بیان شد، آروغ زدن یک واکنش طبیعی گوارشی است، ولی زمانی که به‌صورت مزمن و همراه با علائم خاصی ظاهر شود، میتواند نشاندهنده اختلالات جدی‌تری مانند سرطان معده باشد. علائم مراحل اولیه سرطان معده شامل سیری زودرس، نفخ، تهوع و کاهش اشتها مشابه با شکایات معمول گوارشی است که ممکن است با آروغ زدن اشتباه گرفته شوند. تشخیص زودهنگام این علائم و افتراق آن‌ها از علل ساده‌تر، نقش مهمی در افزایش شانس درمان مناسب دارد.
علائم مشترک آروغ زدن زیاد و سرطان معده به شرح زیر است:
- احساس سیری زودرس حتی با مصرف غذای کم
- نفخ مکرر و سنگینی در ناحیه فوقانی شکم
- کاهش اشتها بدون علت مشخص
- تهوع مکرر یا دائمی همراه با آروغ
- کاهش وزن تدریجی و ناخواسته
- درد یا ناراحتی مداوم در قسمت بالای معده
- آروغ زدن با طعم تلخ یا ترش همراه با سوزش
- مشاهده خون در مدفوع یا استفراغ (در موارد پیشرفته)
- بوی بد دهان مزمن ناشی از گوارش ناقص
- ضعف عمومی همراه با سوءجذب مواد غذایی
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
یکی از سوالات مهم در رابطه با آروغ زدن و سرطان معده، زمان مراجعه به پزشک است. چرا که تمایز بین یک مشکل ساده‌ی گوارشی مانند آروغ زدن معمول و یک علامت هشداردهنده‌ی بیماری جدی مانند سرطان معده، میتواند در تشخیص زودهنگام و درمان موثر نقش حیاتی ایفا کند. در صورت بروز موارد زیر به پزشک مراجعه کنید.
- آروغ زدن مداوم و طولانی
- همراهی با کاهش وزن بدون دلیل
- سیری زودرس یا بیاشتهایی پایدار
- وجود درد مداوم یا مبهم در ناحیه فوقانی شکم
- وجود خون در استفراغ یا مدفوع
- سابقه خانوادگی سرطان معده یا بیماری‌های گوارشی مزمن
سخن پایانی
این مطلب از مجله راز سلامت به بررسی آروغ زدن و سرطان معده پرداخت. تفاوت میان یک ناراحتی ساده‌ی گوارشی و بیماری‌های خطرناک گوارشی در جزئیات و همراهی علائم نهفته است. تشخیص به موقع و مراجعه به پزشک در صورت وجود علائم هشداردهنده، میتواند در پیشگیری، درمان زودهنگام و افزایش شانس بهبودی نقش تعیین‌کننده‌ای داشته باشد. اگر شما یا اعضای خانواده دچار آروغ زدن غیرمعمول هستید، بدون تعلل، وضعیت را با یک متخصص گوارش در میان بگذارید.
دیدگاه خود را با سایر بازدیدکنندگان این مطلب به اشتراک بگذارید. در ارسال دیدگاه به قوانین زیر توجه کنید.