قرص داپاگلیفلوزین برای چیست؟
داپاگلیفلوزین (Dapagliflozin) برای کنترل قند خون در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ استفاده میشود. این دارو با مهار بازجذب گلوکز در کلیهها، باعث دفع قند اضافی از طریق ادرار میشود. علاوه بر کنترل قند، داپاگلیفلوزین در بهبود عملکرد قلب و کلیه نیز مؤثر است و گاهی در درمان نارسایی قلبی و بیماری مزمن کلیه کاربرد دارد.
موارد مصرف قرص داپاگلیفلوزین
برخی از موارد مصرف یا کاربردهای اصلی این قرص عبارتند از:
- دیابت نوع ۲: برای کاهش قند خون به صورت تنها یا همراه با داروهای دیگر مانند متفورمین
- نارسایی قلبی: برای کاهش خطر بستری شدن به دلیل نارسایی قلبی و بهبود عملکرد قلب
- بیماری مزمن کلیه: برای کاهش سرعت پیشرفت آسیب کلیوی و کاهش خطر نارسایی کلیه
طریقه مصرف داپاگلیفلوزین
قرص داپاگلیفلوزین معمولاً روزی یکبار، با یا بدون غذا، طبق دستور پزشک مصرف میشود. دوز دارو بر اساس وضعیت بیمار و پاسخ به درمان تعیین خواهد شد. مصرف منظم و مداوم اهمیت زیادی دارد.
- بهتر است دارو را در ساعت ثابتی از روز (صبحها) مصرف کنید تا سطح دارو در بدن ثابت بماند و اثر آن به طور مؤثر حفظ شود.
- قرص را کامل با یک لیوان آب میل کرده و از خرد کردن، جویدن یا نصف کردن آن خودداری کنید. این کار ممکن است بر جذب دارو تأثیر بگذارد.
- در طول مصرف داپاگلیفلوزین، به طور منظم قند خون و در صورت تجویز پزشک، عملکرد کلیهها را بررسی کنید.
- مصرف این دارو باید همراه با رژیم غذایی مناسب، فعالیت بدنی منظم و پرهیز از مصرف زیاد قند و چربی باشد تا بهترین نتیجه درمانی حاصل شود.
- هرگز دارو را به صورت ناگهانی یا بدون مشورت پزشک قطع نکنید، زیرا ممکن است موجب افزایش ناگهانی قند خون شود.
بهترین زمان مصرف داپاگلیفلوزین
زمان مصرف پیشنهادی صبحها است. این زمان مصرف باعث افزایش دفع قند از طریق ادرار در طول روز میشود و از تکرر ادرار شبانه جلوگیری میکند. دارو را میتوان با یا بدون غذا مصرف کرد، اما بهتر است هر روز در ساعت ثابتی مصرف شود تا اثر یکنواختی در کنترل قند خون داشته باشد.
عوارض قرص داپاگلیفلوزین
قرص داپاگلیفلوزین در بیشتر بیماران به خوبی تحمل میشود، ولی مانند هر دارویی ممکن است عوارضی ایجاد کند. این عوارض به دو دسته خفیف و جدی تقسیم میشوند.
عوارض جانبی شایع
برخی از عوارض شایع این قرص به شرح زیر میباشد:
- تکرر ادرار
- عفونتهای قارچی ناحیه تناسلی
- عطش و خشکی دهان
- افت خفیف قند خون
- افزایش مختصر ادرار
عوارض جدی
همچنین، در برخی بیماران عوارض جدی زیر گزارش شده است:
- کمآبی شدید بدن
- افت شدید قند خون (هیپوگلیسمی)
- عفونتهای شدید ادراری
- کتواسیدوز دیابتی (در موارد نادر)
- افت فشار خون و سرگیجه شدید
مکانیسم اثر و ترکیبات داپاگلیفلوزین
داپاگلیفلوزین از دسته داروهای مهارکننده SGLT2 است و با مهار پروتئین Sodium-Glucose Cotransporter 2 در کلیهها، بازجذب گلوکز از ادرار به خون را کاهش میدهد. نتیجه این عمل، افزایش دفع گلوکز از طریق ادرار و کاهش سطح قند خون است. علاوه بر کاهش قند، این مکانیسم باعث کاهش فشار خون، کاهش وزن و محافظت نسبی از کلیه و قلب در بیماران دیابتی میشود.
برخی از ترکیبات اصلی و فرعی این قرص عبارتند از:
- ماده اصلی؛ داپاگلیفلوزین (Dapagliflozin)
- لاکتوز مونوهیدرات
- سلولز میکروکریستالی
- سدیم استارکیل فومارات
- منیزیم استئارات
اشکال دارویی
این دارو در اشکال قرص خوراکی در بازار موجود است. در ایران، قرص داپاگلیفلوزین تحت نام تجاری فاکسیبت (Faxibet) توسط شرکت کیمیا دارو تولید و عرضه میشود. این دارو در دوزهای ۵ و ۱۰ میلیگرم در دسترس است.
موارد هشدار قرص داپاگلیفلوزین
بیماران قبل از مصرف، به نکات مهم یا موارد هشدار زیر دقت کنند:
- این دارو باعث افزایش دفع ادرار میشود، بنابراین خطر کمآبی و افت فشار خون وجود دارد. این مسئله به خصوص در سالمندان، بیماران مبتلا به فشار خون پایین یا افرادی که داروهای مدر (دیورتیک) مصرف میکنند، اهمیت بیشتری دارد. مصرف مایعات کافی توصیه میشود.
- بیمارانی که عملکرد کلیه آنها ضعیف است یا دچار بیماری مزمن کلیه میباشند، باید دارو را با احتیاط مصرف کنند. داپاگلیفلوزین میتواند عملکرد کلیه را تحت تأثیر قرار دهد و در موارد نادر موجب آسیب کلیوی شود.
- افزایش دفع گلوکز از طریق ادرار، محیط مناسبی برای رشد باکتریها و قارچها ایجاد میکند. این موضوع ممکن است منجر به عفونتهای دستگاه ادراری و عفونتهای قارچی ناحیه تناسلی شود. رعایت بهداشت شخصی و پیگیری علائم عفونت ضروری است.
- حتی در صورت کنترل نسبی قند خون، ممکن است کتواسیدوز دیابتی رخ دهد. علائم شامل تهوع، استفراغ، درد شکم، ضعف، تنگی نفس و گیجی است و در صورت مشاهده باید به پزشک مراجعه شود.
- در طول بیماریهای حاد یا قبل و بعد از عمل جراحی، خطر کمآبی، افت فشار خون و اختلال الکترولیتها افزایش مییابد، بنابراین مصرف دارو ممکن است نیاز به بازنگری داشته باشد.
موارد منع مصرف داپاگلیفلوزین
موارد احتیاط یا هشدار از نکات مهم دارو است؛ با این حال، توجه به موارد منع مصرف زیر بسیار مهمتر است:
- حساسیت به دارو
- دیابت نوع ۱
- کلیههای آسیبدیده
- بیماری کبد شدید
- بارداری و شیردهی
- کتواسیدوز دیابتی فعلی
قرص داپاگلیفلوزین در بارداری
مصرف این قرص در دوران بارداری توصیه نمیشود؛ ایمنی آن برای جنین به طور کامل ثابت نشده است. مطالعات حیوانی نشان داده که این دارو ممکن است بر رشد و عملکرد کلیه جنین اثرات منفی داشته باشد. در صورت نیاز به کنترل قند خون در این دوران، پزشک داروهای ایمنتر مانند انسولین را جایگزین میکند. مصرف داپاگلیفلوزین باید فقط با تجویز پزشک متوقف یا تغییر یابد.
تداخل دارویی
قرص داپاگلیفلوزین ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد و اثر آنها را تغییر دهد یا خطر عوارض جانبی را افزایش دهد. مهمترین تداخلهای دارویی عبارتند از:
- داروهای مدر (دیورتیکها) مانند فوروزماید و هیدروکلروتیازید
- داروهای کاهنده قند خون مانند انسولین یا سولفونیلاورهها
- داروهای ضد فشار خون
- داروهای تأثیرگذار بر کلیه مانند ایبوپروفن، دیکلوفناک
- الکل
سخن پایانی
این مطلب به بررسی قرص داپاگلیفلوزین، از مجله راز سلامت پرداخت. با این حال، مصرف آن نیازمند رعایت دقیق دستور پزشک، کنترل منظم قند خون، توجه به تداخلات دارویی و پیشگیری از عوارض جانبی است. بیماران باید از مصرف خودسرانه دارو، قطع ناگهانی و مصرف در دوران بارداری یا شیردهی اجتناب کنند. با رعایت نکات ایمنی و سبک زندگی سالم، قرص میتواند نقش مهمی در مدیریت دیابت و ارتقای کیفیت زندگی بیماران داشته باشد.
دیدگاه خود را با سایر بازدیدکنندگان این مطلب به اشتراک بگذارید. در ارسال دیدگاه به قوانین زیر توجه کنید.