پماد ترتینوئین برای چیست؟
پماد یا کرم ترتینوئین یک داروی موضعی از خانواده رتینوئیدها است که برای درمان مشکلات پوستی کاربرد دارد. این پماد در درمان آکنه، کاهش جوش‌های سرسیاه و سرسفید و بهبود ظاهر جای جوش تجویز میشود. همچنین به دلیل خاصیت لایه‌برداری ملایم، در کاهش چروک‌های سطحی و لک‌های ناشی از نور خورشید مؤثر است. استفاده منظم آن به بازسازی پوست و بهبود بافت آن کمک می‌کند.
کاربرد پماد ترتینوئین
پماد ترتینوئین کاربردهای متعددی در درمان بیماری‌ها و مشکلات پوستی دارد. مهم‌ترین موارد مصرف آن عبارتند از:
- درمان آکنه و جوش‌های التهابی، سرسیاه و سرسفید
- کاهش چربی و جلوگیری از انسداد منافذ پوستی
- بهبود جای جوش و اسکارهای سطحی
- درمان لک‌های تیره و ملاسما
- کاهش چین‌وچروک‌های سطحی ناشی از افزایش سن یا نور خورشید
- کمک به لایه‌برداری و بازسازی پوست برای داشتن پوستی روشن‌تر و صاف‌تر
پماد ترتینوئین برای لک
پماد ترتینوئین برای درمان لک‌های پوستی به خصوص لک‌های ناشی از آفتاب، ملاسما و جای جوش کاربرد دارد. این دارو با لایه‌برداری ملایم، سرعت نوسازی سلول‌های پوست را افزایش می‌دهد و باعث روشن‌تر شدن تدریجی لک‌ها میشود. همچنین با تحریک تولید کلاژن، سبب بهبود بافت و شفافیت پوست خواهد شد. استفاده منظم از ترتینوئین می‌تواند لک‌ها را کمرنگ کرده و رنگ پوست را یکنواخت‌تر سازد.
پماد ترتینوئین برای جوش
یکی دیگر از کاربردهای این پماد، درمان آکنه و جوش‌های التهابی، سرسیاه و سرسفید است. این دارو با باز کردن منافذ بسته پوست و کاهش تجمع چربی، از تشکیل جوش‌های جدید جلوگیری می‌کند. همچنین با افزایش نوسازی سلولی، التهاب و قرمزی ناشی از جوشها را کاهش داده و باعث درمان جای آن‌ها میشود. استفاده منظم از ترتینوئین موجب صاف‌تر شدن پوست و کاهش بروز آکنه در طولانی‌مدت خواهد شد.
نحوه مصرف پماد ترتینوئین
مصرف این پماد باید طبق تجویز پزشک و به صورت موضعی باشد. پیش از استفاده، پوست باید تمیز و خشک باشد. مقدار کمی از دارو شبها روی نواحی مبتلا مالیده میشود. مصرف بیش‌ازحد می‌تواند باعث خشکی، قرمزی و پوسته‌ریزی شود. در طول درمان، استفاده از ضدآفتاب و مرطوب‌کننده توصیه میشود. برای بهترین اثرگذاری، نحوه مصرف زیر را دنبال کنید.
- آماده‌سازی پوست: پیش از مصرف پماد ترتینوئین، ابتدا صورت یا ناحیه موردنظر را با یک شوینده ملایم بشویید و خشک کنید. بهتر است ۱۵ تا ۲۰ دقیقه صبر کنید تا پوست از هرگونه رطوبت باقی‌مانده خالی شود، استفاده روی پوست مرطوب می‌تواند احتمال سوزش و التهاب را افزایش دهد.
- میزان مصرف: مقدار بسیار کمی از پماد، تقریباً به اندازه یک نخود، برای کل صورت کافی است. استفاده بیش از این مقدار نه تنها اثر دارو را بیشتر نمی‌کند بلکه احتمال بروز خشکی، قرمزی و پوسته‌ریزی پوست را بالا می‌برد.
- زمان مصرف: بهترین زمان برای مصرف ترتینوئین شبها قبل از خواب است، زیرا این دارو پوست را نسبت به نور خورشید حساس می‌کند. در طول روز باید حتماً از ضدآفتاب با SPF مناسب استفاده شود تا از ایجاد لک یا تحریکات پوستی جلوگیری گردد.
- نحوه استفاده: پماد را به ارامی و به صورت یک لایه نازک روی نواحی مبتلا به جوش، لک یا چین‌وچروک بمالید. لازم نیست کل پوست با لایه ضخیم پوشانده شود، زیرا همین لایه نازک برای جذب و اثرگذاری کافی است.
- مراقبت‌های تکمیلی: در طول درمان با ترتینوئین بهتر است از محصولات مرطوب‌کننده و آبرسان استفاده کنید تا خشکی و پوسته‌پوسته شدن کاهش یابد. همچنین از مصرف همزمان محصولات حاوی الکل، لایه‌بردارهای قوی یا صابون‌های خشن خودداری نمایید.
مکانیسم اثر پماد ترتینوئین
پماد ترتینوئین با اتصال به گیرنده‌های رتینوئیدی هسته سلول‌های پوستی عمل می‌کند و چرخه طبیعی رشد و تمایز سلول‌ها را تنظیم می‌نماید. این دارو با افزایش turnover یا نوسازی سلولی، باعث لایه‌برداری ملایم و باز شدن منافذ بسته میشود و از تجمع چربی و ایجاد آکنه جلوگیری می‌کند. همچنین با تحریک تولید کلاژن و الاستین، در بهبود چین‌وچروک‌های سطحی و کاهش لک‌های پوستی مؤثر است و شفافیت و یکنواختی پوست را افزایش می‌دهد.
اشکال دارویی ترتینوئین
ترتینوئین در اشکال دارویی مختلف موجود است و بر اساس نیاز بیمار و تشخیص پزشک تجویز میشود. مهم‌ترین اشکال دارویی آن عبارتند از:
- کرم ترتینوئین
- ژل ترتینوئین
- محلول ترتینوئین
- کپسول خوراکی (ایزوترتینوئین)
عوارض پماد ترتینوئین
کرم ترتینوئین مانند بسیاری از داروهای پوستی می‌تواند در شروع مصرف باعث تحریک و ناراحتی‌های موقتی شود. این عوارض با گذشت زمان و استفاده منظم کاهش می‌یابند. شدت آن‌ها به نوع پوست و میزان مصرف بستگی دارد. استفاده بیش از حد می‌تواند باعث تشدید عوارض شود، بنابراین رعایت دوز و دستور پزشک ضروری است. برخی از عوارض شایع این پماد به شرح زیر است:
- خشکی و پوسته‌پوسته شدن قابل‌توجه پوست
- قرمزی، التهاب و تحریک موضعی
- احساس سوزش، خارش یا گزگز در محل مصرف
- نازک شدن پوست در برخی افراد
- افزایش حساسیت به نور خورشید و خطر آفتاب‌سوختگی
- بروز موقتی جوش‌های بیشتر در اوایل مصرف
- تغییر رنگ خفیف پوست (تیره یا روشن شدن نواحی)
- حساسیت یا تحریک اطراف دهان، بینی و چشم‌ها
موارد احتیاط
موارد احتیاط در مصرف پماد ترتینوئین بسیار مهم است تا از تحریک یا آسیب پوست جلوگیری شود. قبل از مصرف، پوست باید تمیز و خشک باشد و از تماس دارو با چشم، دهان یا زخم باز خودداری شود. در طول درمان از نور مستقیم خورشید پرهیز و ضدآفتاب استفاده شود. از مصرف همزمان محصولات لایه‌بردار قوی یا الکل‌دار خودداری شده و در صورت بارداری یا شیردهی، فقط با نظر پزشک مصرف شود. برخی از موارد احتیاط کرم ترتینوئین به شرح زیر است:
- اجتناب از تماس با چشم، دهان و زخم باز
- استفاده از ضدآفتاب و پرهیز از نور مستقیم خورشید
- خودداری از مصرف محصولات لایه‌بردار قوی یا الکل‌دار
- رعایت مقدار مصرف و دستور پزشک
- مشورت با پزشک در بارداری و شیردهی
پماد ترتینوئین در بارداری
مصرف پماد ترتینوئین در بارداری توصیه نمی‌شود؛ رتینوئیدها می‌توانند روی جنین اثرات منفی داشته باشند. استفاده موضعی ممکن است جذب سیستمیک کمی داشته باشد، اما به طور کلی پزشکان برای پیشگیری از هرگونه خطر، تجویز آن را در دوران بارداری محدود یا جایگزین داروهای ایمن‌تر می‌کنند. زنانی که قصد بارداری دارند یا در دوران بارداری هستند باید قبل از مصرف، با پزشک مشورت کرده و از مصرف خودسرانه پماد ترتینوئین خودداری کنند.
تداخل دارویی
پماد ترتینوئین می‌تواند با برخی داروها و محصولات پوستی تداخل داشته باشد و باعث افزایش تحریک یا کاهش اثربخشی شود. ترکیب آن با لایه‌بردارهای قوی، محصولات حاوی الکل، سالیسیلیک اسید، بنزوئیل پراکسید یا دیگر رتینوئیدها می‌تواند خشکی، قرمزی و پوسته‌ریزی پوست را تشدید کند. تداخل دارویی مهم:
- لایه‌بردارهای قوی و اسیدها
- محصولات حاوی الکل یا بنزوئیل پراکسید
- رتینوئیدهای دیگر (موضعی یا خوراکی)
- داروهای ضدآکنه سیستمیک مانند ایزوترتینوئین
شرایط نگهداری پماد ترتینوئین
پماد ترتینوئین باید در دمای اتاق و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شود تا پایداری و اثر دارو حفظ شود. آن را در جای خشک و خنک، دور از رطوبت و حرارت قرار دهید و از یخچال یا محیط‌های خیلی گرم خودداری کنید.
سخن پایانی
این مطلب به بررسی پماد ترتینوئین از مجله راز سلامت پرداخت. این دارو با تنظیم رشد سلول‌ها، لایه‌برداری ملایم و تحریک تولید کلاژن، سبب کاهش جای جوش، لک‌های ناشی از نور خورشید و چین‌وچروک‌های سطحی خواهد شد. با استفاده منظم و رعایت دقیق دستور پزشک، همراه با مراقبت‌های تکمیلی مانند ضدآفتاب و مرطوب‌کننده، می‌توان نتایج قابل توجهی در شفافیت و یکنواختی پوست مشاهده کرد.
دیدگاه خود را با سایر بازدیدکنندگان این مطلب به اشتراک بگذارید. در ارسال دیدگاه به قوانین زیر توجه کنید.