قرص پروپرانولول برای چیست؟
پروپرانولول (Propranolol) یک داروی متعلق به گروه داروهای بتابلوکر (Beta-blockers) است و در جهت درمان طیف وسیعی از مشکلات قلبی، عصبی و اضطرابی کاربرد دارد. این دارو با مسدود کردن اثرات هورمون‌های استرس‌زا مانند آدرنالین بر قلب و عروق، باعث کاهش ضربان قلب و فشار خون میشود.
موارد مصرف پروپرانولول
- فشار خون بالا (پرفشاری خون)
- آریتمی قلبی (ضربان نامنظم قلب)
- آنژین صدری (درد قفسه سینه)
- پیشگیری از میگرن
- اضطراب
- لرزش اساسی
طریقه مصرف قرص پروپرانولول
پروپرانولول باید طبق دستور پزشک مصرف شود. دوز مصرفی این دارو بسته به نوع بیماری، سن، وضعیت سلامت عمومی و پاسخ بدن به درمان متفاوت است. این دارو به صورت خوراکی و با یک لیوان آب کامل مصرف میشود و میتوان آن را با معده خالی یا همراه غذا مصرف کرد. با این حال، بهتر است هر روز در ساعت مشخصی و به یک صورت (با غذا یا بدون غذا) مصرف شود تا اثر آن به صورت یکنواخت در بدن حفظ شود.
- برای درمان فشار خون بالا، درمان با دوز ۴۰ میلی‌گرم دو بار در روز آغاز میشود. در صورت نیاز، پزشک می‌تواند این مقدار را به تدریج افزایش دهد تا به دوز نگهدارنده‌ای بین ۱۲۰ تا ۲۴۰ میلی‌گرم در روز برسد. این دوز ممکن است در چند وعده در روز تقسیم شود تا بهترین اثر را داشته باشد و عوارض جانبی کمتری ایجاد شود.
- دوز شروع برای درمان آنژین صدری یا ضربان نامنظم قلب (آریتمی)، بین ۱۰ تا ۳۰ میلی‌گرم است که سه تا چهار بار در روز مصرف میشود. هدف این درمان، کاهش فشار روی قلب و پیشگیری از حملات قلبی یا دردهای قفسه سینه است.
- برای پیشگیری از حملات میگرن، دوز روزانه ۸۰ تا ۱۶۰ میلی‌گرم توصیه میشود که به صورت دوزهای تقسیمی (مثلاً دو بار در روز) مصرف می‌گردد. این دارو باعث کاهش تعداد، شدت و مدت زمان حملات میگرن در بسیاری از بیماران میشود.
- در درمان اضطراب‌های موقعیتی مانند اضطراب هنگام سخنرانی یا امتحان، این قرص در دوز کمتری مثل ۱۰ تا ۴۰ میلی‌گرم، حدود ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از موقعیت استرس‌زا مصرف میشود.
بهترین زمان مصرف قرص پروپرانول ۱۰
بهترین زمان مصرف بسته به نوع بیماری متفاوت است. به صورت کلی، اگر برای فشار خون یا تپش قلب مصرف میشود، بهتر است آن را صبح یا عصر در ساعت معینی مصرف کنید و اگر برای اضطراب موقتی مانند سخنرانی یا امتحان است، باید حدود ۳۰ تا ۶۰ دقیقه پیش از موقعیت استرس‌زا خورده شود.
ارتباط قرص پروپرانولول و لاغری
مصرف این دارو نقشی در لاغری یا کاهش وزن ندارد. در برخی افراد، به دلیل کاهش علائم اضطرابی مانند تپش قلب، لرزش و تعریق، ممکن است سطح استرس کاهش یابد و در نتیجه پرخوری عصبی نیز کمتر شده و به شکل غیرمستقیم کاهش وزن رخ دهد. این موضوع در همه افراد صادق نیست و از سوی دیگر، مصرف بلند مدت قرص پروپرانولول ممکن است در بعضی از بیماران منجر به کاهش متابولیسم، خستگی و در نتیجه افزایش وزن شود.
پروپرانولول برای اضطراب
پروپرانولول یکی از داروهای پرکاربرد در کنترل علائم جسمی اضطراب است و به صورت مستقیم بر احساسات یا افکار اضطرابی اثر نمی‌گذارد. با این حال، این قرص می‌تواند علائم فیزیکی ناشی از اضطراب از جمله تپش شدید قلب، لرزش دست‌ها، تعریق زیاد، سرخی صورت و لرزش صدا را کاهش دهد. با این حال مصرف آن باید تحت نظر پزشک باشد، زیرا در برخی افراد با مشکلات قلبی، تنفسی یا افت فشار خون می‌تواند عوارض ایجاد کند و همچنین نباید به عنوان درمان اصلی اضطراب مزمن یا اختلالات اضطرابی شدید در نظر گرفته شود.
نحوه عملکرد قرص پروپرانولول
قرص پروپرانولول از دسته داروهای مسدودکننده گیرنده‌های بتا (بتابلوکر) است که با مهار گیرنده‌های بتا-۱ و بتا-۲ در قلب و عروق، باعث کاهش اثرات هورمون‌های استرس مانند آدرنالین میشود. این دارو با کند کردن ضربان قلب، کاهش قدرت انقباض قلب و گشاد کردن رگ‌های خونی، موجب کاهش فشار خون و کاهش بار کاری قلب می‌گردد. همچنین با کنترل پاسخ‌های فیزیکی به استرس از جله تپش قلب، لرزش دست‌ها و تعریق، در اضطراب‌های موقعیتی مانند سخنرانی یا امتحان، اثر آرامبخش دارد.
عوارض قرص پروپرانولول
پروپرانولول مانند بسیاری از داروها ممکن است با بروز عوارض جانبی همراه باشد. هرچند بسیاری از افراد این دارو را بدون مشکل خاصی تحمل می‌کنند. این عوارض به دلیل اثرات دارو بر قلب، عروق و سیستم عصبی بدن ایجاد می‌شوند. برخی عوارض خفیف و موقتی است و پس از مدتی برطرف می‌شوند، در حالی که برخی دیگر نیاز به بررسی و مداخله پزشکی دارند. عوارض این دارو به شرح زیر است:
- خستگی و احساس بی‌حالی
- سرگیجه یا احساس سبکی سر
- کاهش ضربان قلب (برادی‌کاردی)
- احساس سردی در دست و پا به‌علت کاهش گردش خون محیطی
- اختلال در خواب یا کابوس دیدن
- مشکلات گوارشی مانند تهوع، اسهال یا یبوست
- افزایش وزن جزئی در مصرف بلند مدت
- کاهش میل جنسی یا اختلال در عملکرد جنسی
- احساس افسردگی یا بی‌احساسی
عوارض قرص پروپرانول ۲۰
- سرگیجه یا احساس سبکی سر
- کاهش ضربان قلب
- خستگی یا ضعف
- احساس سردی و بی‌حسی در دست و پا
- مشکلات خواب
- تهوع یا ناراحتی معده
- افزایش وزن جزئی
- کاهش میل جنسی
موارد احتیاط
مصرف قرص پروپرانولول نیازمند رعایت برخی نکات احتیاطی مهم است تا از بروز عوارض جدی جلوگیری شود و اثر دارو به بهترین شکل حاصل گردد. این دارو بر سیستم قلبی عروقی و تنفسی اثرات مختلفی دارد و در افرادی که مشکلات زمینه‌ای دارند ممکن است خطرناک باشد. موارد احتیاط این قرص شامل موارد زیر است:
- اگر بیمار دارای نارسایی قلبی، ضربان قلب بسیار کند (برادی‌کاردی)، یا بلوک قلبی (مشکلات انتقال پیام‌های الکتریکی در قلب) است، مصرف پروپرانولول باید با دقت و تحت نظارت کامل پزشک انجام شود.
- پروپرانولول ممکن است باعث تنگی و انقباض مجاری تنفسی شود که برای افراد مبتلا به آسم یا بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) بسیار خطرناک است. در چنین شرایطی، استفاده از این دارو ممکن است ممنوع باشد یا نیازمند دوزهای بسیار پایین و مراقبت ویژه باشد.
- مصرف قرص پروپرانولول می‌تواند علائم هشداردهنده کم‌قند خون مانند تپش قلب و لرزش را پنهان کند و بیماران دیابتی را در معرض خطر تشخیص دیرهنگام افت قند قرار دهد. به همین دلیل، بیماران دیابتی باید مرتباً قند خون خود را کنترل کنند و مصرف دارو را زیر نظر پزشک داشته باشند.
- افرادی که فشار خون پایین دارند یا داروهای فشار خون مصرف می‌کنند باید مراقب باشند، چون پروپرانولول می‌تواند فشار خون را بیشتر کاهش دهد و منجر به سرگیجه، ضعف و سقوط شود.
- متوقف کردن ناگهانی پروپرانولول در بیماران قلبی خطرناک است و می‌تواند باعث افزایش ناگهانی ضربان قلب، تشدید آنژین قلبی یا حتی حمله قلبی شود. بنابراین قطع دارو باید به صورت تدریجی و طبق دستور پزشک انجام شود.
قرص پروپرانولول در بارداری
پروپرانولول در دسته C بارداری بر اساس طبقه‌بندی FDA قرار دارد. مصرف آن در دوران بارداری نیازمند بررسی دقیق شرایط بالینی مادر و توجه به پیامدهای احتمالی آن بر سلامت جنین است، چراکه این دارو می‌تواند از طریق جفت عبور کرده و باعث کاهش ضربان قلب جنین، افت قند خون، کاهش رشد داخل رحمی و حتی مشکلات تنفسی نوزاد پس از زایمان شود. به همین دلیل پزشکان تنها در مواردی که فواید دارو برای مادر به صورت قابل توجهی بیشتر از خطرات آن برای جنین باشد، آن را تجویز می‌کنند.
قرص پروپرانولول ۱۰ برای چیست؟
قرص پروپرانولول 10 از داروهای رایج از خانواده بتابلوکرها (Beta-blockers) است که برای درمان طیف گسترده‌ای از مشکلات قلبی، عصبی و اضطرابی تجویز میشود. این دارو با مسدود کردن گیرنده‌های بتا در بدن، باعث کاهش ضربان قلب، فشار خون و اضطراب میشود.
تداخل دارویی پروپرانولول
قرص پروپرانولول مانند بسیاری از داروها ممکن است با داروهای دیگر تداخل داشته باشد و اثرات آن‌ها را تقویت یا تضعیف کند یا باعث افزایش خطر عوارض جانبی شود. به همین دلیل، آگاهی از تداخل‌های دارویی این دارو بسیار مهم است.
- داروهای ضد فشار خون دیگر (آملودیپین، انالاپریل، لوزارتان، هیدروکلروتیازید)
- داروهای ضد آریتمی قلبی (آمیودارون، وراپامیل، دیلتیازم)
- انسولین و داروهای خوراکی دیابت (متفورمین، گلیبنکلامید)
- داروهای ضد افسردگی (فلوکستین، پاروکستین)
- داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و دیکلوفناک
سخن پایانی
این مطلب به بررسی درمان فشار خون بالا و مشکلات قلبی با قرص پروپرانولول، از مجله راز سلامت پرداخت. این دارو با کاهش فعالیت سیستم عصبی سمپاتیک، به آرام‌سازی قلب و کاهش بار وارد بر آن کمک میکند. با وجود مزایای فراوان، مصرف پروپرانولول باید حتماً تحت نظر پزشک انجام شود، زیرا در برخی شرایط از جمله بارداری، آسم یا دیابت ممکن است نیاز به تنظیم دوز یا جایگزینی دارو وجود داشته باشد.
دیدگاه خود را با سایر بازدیدکنندگان این مطلب به اشتراک بگذارید. در ارسال دیدگاه به قوانین زیر توجه کنید.